Explo's Anialarra

DE EXPLO'S IN HET PIERRE-St-MARTIN MASSIEF
Reeds 24 expedities...1997-2020

Lapiaz van Anialarra; op de achtergrond de Pic d'Anie

In het verleden reeds was Avalon op het Massief van Pierre-St-Martin (Frans/Spaanse Pyreneeen) te vinden, maar dan voor "klassieke grottochten". Zo deden we er in 1988 de traversee van de PSM (SC3-Verna), en maakten we er fond-trips in Lonné Peyret (-700) en Aphanicé -500). In 1990 werd het een fond-trip in de Couey Lotge (-600). In 1997 dan brachten we er een eerste vakantie door met als hoofddoel het hernemen van de exploraties op de uitgestrekte lapiaz van Anialarra.

In de verafgelegen Anialarra, gelegen in Spanje, waren vroeger reeds enkele exploratiegolven gepasseerd, een eerste in het begin van de jaren '70, waarbij o.m. de FR1/Gouffre Vaille-que-vaille (-337m), de FR3/Gouffre des Caou-Couges (-420m), de AN3/Pozo Estella (toen -614m) en de AN6/Pozo Frontenac (-406m) werden geëxploreerd. Dit alles was een Frans/Spaanse realisatie, met de nodige tragiek, zoals de dood van Francis Zamorra tijdens een crue in de Pozo Estella...

Een tweede (Belgische) exploratiegolf volgde halverwege de jaren '80, met de ontdekking van de AN51/Pozo de los Dos Acuarios (-390 m) die verbonden werd met de AN6, en vervolgens de verbinding van de AN6 met de AN3/Pozo Estella, waardoor het "Systeem van Anialarra" ontstond, 711 m diep en 11 km lang! In het begin van de jaren '90 werden dan nog enkele mooie ontdekkinge gedaan door de S.S. Plantaurel, met ondermeer de AN211 (-344m) en de AN203 (-203m).
Daarna was het wachten op ... Avalon, die er in 1997 en 1998 de AN506/Pozo de los Ninos exploreerden, -410m diep en met een gigantische put van 259m diep.

Vanaf 1999 kregen de Avalon-expedities een ruimer kader: het werden nu de "Anialarra Interclub" expedities, waaraan ook andere clubs deelnamen. In 1999 exploreerden we er de AN519/Pozo Ibarra, -347m diep, ook al met een grote put (222m diep) en die verbindt met het Systeem van Anialarra. Een vierde ingang dus, en wel een die grote perspectieven opent voor een veilige her-exploratie van de rivier van Anialarra! Tijdens deze expeditie werd ook een andere grot ontdekt, de AN534/Pozo del Eclipse, met een voorlopige halte op -130m...

In 2000 werd weer een grote expeditie georganiseerd. Enerzijds werd een groot deel van het Systeem van Anialarra opnieuw getopografeerd; anderzijds werd op -650m, nabij de terminus van de grot, zowat 350 m aan nieuwe galerijen ontdekt. In deze sector bestaat de kans om voorbij de terminus van het systeem te geraken en in de toekomst zal hier zeker worden verder gewerkt. In 2001 werd flink wat première gedaan in het stroomopwaartse deel van de grot. Ook het hertopograferen schoot flink op. Een laatste poging op -650 leverde evenwel geen resultaat op. Werkzaamheden in een andere grot, de AN60, geven een grote hoop op een volgende "-400". In 2002 werd een zeer belangrijk stroomopwaarts vervolg ontdekt, Réseau Nostradamus. Gedurende de 2003 en 2004 expedities werd hierin bijna 3 km aan première getopografeerd, met een gigantische galerij (over een afstand van wel 600 m is de breedte continu minimaal 50 m!).

De 2005 expeditie leverde dan eindelijk de zo gewenste doorbraak op in de stroomafwaartse terminus van de grot. We geraakten de eindinstorting voorbij en exploreerden een reusachtig vervolg van grote zalen en geconcretioneerde galerijen.

De klapper werd de 2006 expeditie. Drie keer trokken we naar de Anialarra, vijf weken in totaal. We vonden de rivier terug, exploreerden vele kilometers aan magnifieke galerijen, ontdekten een 750 m lange zijrivier en maakten de grot voor het eerst sinds meer dan 20 jaar dieper: -731 m voor een totale lengte die de 20 km overschrijdt.

In 2007 zag alles er prima uit. De rivier werd steeds verder gepusht in stroomafwaartse richting, maar toen sloeg het noodlot toe. Een van de expeditieleden, Annette, werd zwaar gewond door een vallend rotsblok. Het resulteerde in een grote en overdreven gemediatiseerde reddingsactie. De expeditie werd evenwel geen mislukking, de grot groeide uit tot een lengte van 21,3 km, en een diepte van -735,5 meter.

In 2008 werd al dat leed gauw vergeten want deze aflevering werd eveneens een waar topjaar. We zagen niet enkel de comeback van Annette, en we exploreerden tot we niet meer konden. De meest stroomafwaartse terminus (trémie Crimson) werd niet gepasseerd, maar de Rivière Tintin stond garant voor dagenlang plezier, steeds verder en verder, tijdens bijzonder lange en geëngageerde tochten. Het Systeem van Anialarra werd in een klap 3 km groter, en meet nu 24,3 km voor een diepte van -739 m. Ook in andere grotten werden zeer hoopvolle vorderingen gemaakt, bv. in de AN60 waarin we na jaren moeizaam desobstrueren eindelijk doorbraken in een puttenreeks.

In 2009 ging het weer van een leien dakje. Tintin werd nog vele honderden meters verder gepusht in stroomopwaartse richting, tot op slechts 92 m afstand van het Systeem Partages-Pierre-St-Martin. En een kleine kleurproef in de Partages wees uit dat het water langs die weg passeert ook! In de AN60 bereikten we -300 m en de grot loopt nog verder. Een andere nieuwe grot, de AN509-Pozo de la Mariposa, bracht ons naar -340 m met einde boven een diepe put.

2010 dan was in alle opzichten een uitzonderlijk jaar. Voor de eerste keer hielden we er een winterprospectie, waarbij in de sneeuw naar "blaasgaten" werd gezocht. We vonden er 65! In de zomer werd hierop verder gewerkt. Aldus werd de AN588-Pozo de la Grieta geëxploreerd (-220 m) en enkele andere zeer veelbelovende grotten gevonden, zoals de AN595-Gouffre Polaire (-175). In de AN60 werd de terminus geforceerd en de grot werd op een diepte van -444 m verbonden met het Systeem van Anialarra en wordt daar de 5de ingang van. In het systeem zelf werden een paar prachtige exploraties gedaan, zoals de enorme Salle Blake & Mortimer. Het systeem groeide naar 27,5 km in lengte.

In 2011 plukten we de vruchten van de vorige jaren. In augustus 2011, werd de verbinding gemaakt tussen het Systeem van Anialarra en de Gouffre des Caou Cougues (FR3): een 6^de ingang, met nog twee satellietingangen, AN57 en AN548-FREU. Het Anialarrasysteem passeerde hierdoor de 30 km!

Amper 3 weken later, in september 2011, verbonden de Avalonners de Sima de la Mariposa (AN509) via een machtige P134 met het Systeem. De diepte van de grot steeg hierdoor tot -770 m, voor een totale lengte van net geen 31 km.

2012 was een jaar waarin we een nieuwe grot openmaakten, de AN594 ofwel Sima de la Verdad. Er werd veel en hard in gewerkt aangezien ze zo goed als zeker een directe toegang kan verschaffen tot de meest stroomopwaarts gelegen delen van de Rivière Tintin. Voorlopige halte rond -160 m. In de Mariposa exploreerden we nieuwe gedeelten (o.m. de Galerie Jan) en in het systeem zelf werd links en rechts nog flink wat bijgevonden. Hierdoor groeide het Systeem van Anialarra tot bijna 32 km lengte.

De spectaculairste ontdekking werd gemaakt door de collega's van MJC Rodez en GS Bilbao. Zij vonden in de AN43, die ver stroomafwaarts ligt, de rivier van Anialarra terug en konden deze bijna verbinden met het Systeem van Anialarra, nabij de Trémie Crimson! Deze verbinding zal waarschijnlijk in 2013 gemaakt worden.

In 2013 werd die verbinding met de AN43 effectief gemaakt. De lengte van het Systeem steeg voorbij de 38 km en -838 m diep! Wij van onze kant exploreerden AN594 (Sima de la Verdad) tot -186, deden een doorbraak in AN669 (Sima de la Babosa) tot -140 m en hernamen de AN6 (Sima de Frontenac).

2014 was een zeer vruchtbare aflevering. AN669 (Sima de la Babosa) werd verder gepusht tot -345 m met nog vele mogelijkheden. In een totaal nieuwe grot (AN563-Sima Estupida) eindigden we op -245 m boven een put van meer dan 100 m diep. AN6 werd afgerond, in het Systeem werd bijna een kilometer bijgevonden en in de extreme amonts leverde een artificiële klim van meer dan 100 m hoog en een enorme nieuwe zaal op. De lengte van het Systeem steeg tot 40 km...

In 2015 verbonden we de AN563-Sima Estupida met het Systeem, een 9de ingang dus. En de Franse ploeg die stroomafwaarts werkt, maakte een 10de ingang: de AN308, die geheel stroomafwaarts ligt. In het Systeem zelf leverde de exploratie boven de artificiële klim in de Réseau de Nostradamus, nog een nieuwe enorme zaal op (3 Garçons sur la Plage).

In 2016 werd de Babosa nog wat groter en dieper, zonder evenwel te verbinden. Een prachtige nieuwe grot, Sima Regalo, werd tot -150 afgedaald, einde op grote putten. In het Systeem werd een kleine kilometer bijgevonden. Enkele andere nieuwe grotten, zoals Sima Pokémon, zijn kanshebbers voor een ingang boven Tintin. Het Systeem meet intussen 42,6 km voor -853 m diepte.

In 2017 en 2018 werd er vooral gewerkt in de Sima Regalo, die een mega-grot werd van 430 m diep en 2,5 km lang! En ze werd verbonden met het Systeem van Anialarra en werd de 11de ingang. In het Systeem keerden we nog eens terug in de Réseau de Nostradamus en in Tintin, en ook dat bracht weer nieuwe zaken aan het licht. Einde 2018 mat het Systeem reeds 46,5 km in lengte.

In 2019 dan werd Sima Regalo zo goed als afgewerkt. Er werd ook verder gewerkt in de Rivière Tintin met o.m. de ontdekking van de Affluent Bobo. Het systeem werd alweer 1,5 km groter zodat het nu 48 km in lengte meet.

2020 was een jaar in mineur. Wegens de Covid-19 crisis kon de expeditie in augustus niet plaatsvinden. Enkel in september werd een korte expé gehouden, waarbij Sima Regalo werd gedesequipeerd en een nieuwe grot geëxplorered die op -217 m eindugde: Sima de los Burros.

Sinds enkele jaren reiken we na elke expeditie een wisseltrofee uit aan iemand die zich bijzonder verdienstelijk heeft gemaakt. Iemand die heeft laten zien dat hij uit het goede hout is gesneden, voor wie geen moeite of inspanning teveel was. Soms iemand die onze verwachtingen gewoon overtrof.

Deze originele trofee is gemaakt uit een reeks totaal doorgesleten wieltjes van Petzl-afdalers. In 1999 begonnen we aan de exploratie van de Pozo Ibarra met nieuwe wieltjes in de afdalers... na een paar weken reeds waren ze tot voorbij de bout doorgesleten!

In 2013 viel de eer te beurt aan Paul De Bie, al 18 jaar lang de expeditieleider van de Anialarra-expedities. Hij mag dit kleinood een jaar lang op een mooi plekje zetten.

Wil je meer weten over het massief van Pierre-St-Martin en over de andere speleo-clubs die er werken, dan is de site van ARSIP en meer bepaald hun links-pagina een aanrader: http://arsip.free.fr/

Dankzij de hulp van De Berghut te Hamme, een van de beste, zoniet de beste Belgische buitensportzaak, en Camping Ibarra, de sympathiekste speleocamping van het Noordelijk halfrond (meer bepaald gelegen in Ste-Engrace in de Frans Baskenland, verlopen onze expedities in de beste omstandigheden!