In augustus 2004 had, onder de ARSIP vlag, de 8ste Anialarra-expeditie plaats op het Massief van Pierre-St-Martin. Zoals steeds georganiseerd door SC Avalon en met deelname van speleologen van Avalon (9), Styx (1) , Hades (1), Speleo NL (3) en 2 Fransen.

Het hoofddoel was de verdere exploratie van de Réseau Nostradamus, een belangrijke stroomopwaartse tak van het Systeem van Anialarra. Deze Réseau werd in 2002 ontdekt en in 2003 verder geëxploreerd met voorlopige halte in een opeenvolging van grote zalen (Cosmik Debris, Salle Lieven, Salle du Lapiaz).
Na equipement van de 400 m putten van de AN51, die als ingang diende, werd in Salle du Lapiaz (150 x 60 m) een bivak ingericht voor 3 personen.
De teams verbleven hier telkens twee ?drie dagen.
Tochten naar dit deel van de grot waren immers vrij lang en zwaar (een niveauverschil van zowat 700 m moet worden overbrugd om hier te geraken) en zonder bivak niet meer rendabel.

Een vluchtige exploratie voorbij de terminus van 2003 (de Baraque de Fraiture, het hoogste punt van de Salle du Lapiaz), leverde een vierde zaal op, Salle du Grand Noir, die zowat 250 m lang is en 50 m breed. De zaal eindigde evenwel op een enorme instorting (trémie du Cr?e Coeur), met een felle tocht doch ondoordringbaar. De volgende teams slaagden erin een opening vrij te maken in de instorting en een vervolg te vinden. Echter, in plaats van de verhoopte vijfde zaal, kwamen we in een labyrint van zaaltjes en blokken terecht. Dagenlang werd hierin rondgedwaald en gedesobstrueerd zonder het verhoopte vervolg te vinden. In totaal werd er bijna 300 meter in getopografeerd, voor een horizontale progressie van amper 50 m en een stijging van bijna 50 m! Denkelijk markeert deze gigantische instortingszone het einde van de stroomopwaartse gedeelten van het Systeem van Anialarra.

Aan de oppervlakte, 300 m hoger dus, is het terrein eveneens zeer chaotisch en getuigt van een turbulent geologisch verleden. Vlakboven onze terminus in de grot, is er een monsterlijk grote doline, door ons Tora Bora gedoopt. Ze is zowat 80 m in diameter en 30 m diep. Nog honderd meter stroomopwaarts verder, eindigt de Anialarra abrupt op een honderden meter diepe afgrond (de "Falaise"). De gletsjers die ooit het Cirque de Lescun bedekten, sneden hier inderdaad het volledige massief dwars door, over een dikte van wel 500m.
Het is plausibel dat er in de Falaise zelf of in de buurt ervan een ingang zou kunnen worden gemaakt tot het Réseau Nostradamus, en daar werd dan ook hevig naar gezocht. Het grotsysteem zou dan immers +/- 150 m dieper worden en ook zou de toegang tot de verafgelegen "amonts" veel gemakkelijker worden. Onze prospecties van de talloze putten en kloven nabij de rand van de Falaise, leverden echter nog geen nieuwe ingang op, wel diverse putten tot 60 m diep.

Onze zoektocht naar een boveningang bracht ons ook weer naar Pozo Georges (AN546), ontdekt in 2000. Lag toen die grot nog in een verre uithoek van de lapiaz, dan bleek nu dat we er met onze exploraties in de Nostradamus vlak onder waren beland! De grot werd dan ook opnieuw binnenste buiten gedraaid, doch de oude terminus (-87m) kon niet worden gepasseerd.

Weer in de Réseau Nostradamus ontdekten we ook nog een benedenverdieping, de Réseau des Occitans, die zich onder de Salle Lieven ontwikkelt. Het is een opeenvolging van gangen en zalen, allen fantastisch mooi geconcretioneerd met de meest bizarre gips- en aragonietformaties. De ontwikkeling bedraagt zowat 300 meter. Een schitterend toetje op de taart!

In totaal topografeerden we tijdens deze expeditie 1250 m aan première, grotendeels in de Réseau Nostradamus die echter nu wel vrijwel uitgeëxploreerd lijkt.

De totale ontwikkeling van het Systeem van Anialarra komt hierdoor op 15200 m, voor een diepte van -648m.

Overwegend mooi weer kenmerkte deze expeditie, evenals een paar memorabele onweders. Het eerste onweder overviel een trio in de grot die hun terugtocht na een drie-daags bivak veranderd zagen in een worsteling tegen wit schuimend water in een "ambiance aquatique". Hetzelfde onweer blokkeerde een duo in Pozo Georges en de bliksem sloeg in hun touwen in. Spannend hoor!

In September zal een trio of (hopelijk viertal) speleo's het prospectiewerk verder zetten en ook de exploratie van de AN107 verder trachten te zetten. In 2003 bereikten we daar immers -145m in, halte boven een nieuwe put. Nu, in augustus 2004, maakte een onstabiele en afsmeltende ijswaterval op -40m de exploratie te gevaarlijk.

De 8ste Anialarra Interclub Expeditie was alleszins een succes. Wij bedanken alle medewerkers voor hun inzet, en de sponsors De Berghut en Proviron voor hun materi?e en/of financi?e steun. Veel dank ook aan Pierre & Maryse van Camping Ibarra; d?speleocamping bij uitstek voor wie wil grotten of canyonen in de omgeving van het PSM-massief!
 

Paul De Bie, Expeditieleider

(foto's: Paul De Bie en Mark Michiels)