                
DE "GROTTE DES EMOTIONS"
Parel aan onze kroon ... maar nagel aan onze doodskist.
DE ONTDEKKING
 In de zomer van 1995 begon een stel gekke Avalonners te werken in een
klein verdwijnpunt van een zijriviertje van de Ourthe. Na 14
weekends hard en soms uitzichtloos werk was een artifici?e put gemaakt
van meer dan 5 m diep. Beneden tussen het onstabiele puin was een duidelijke
tocht voelbaar. Niet veel later was de ontdekking van de Grotte des
Emotions een feit!
Gauw werd duidelijk dat het niet "zomaar een grot" betrof. Het grootste
deel van de grot ontwikkelde zich immers onder het rivierniveau en was daardoor
uitzonderlijk modderig, en tevens ook uitzonderlijk cruegevaarlijk.
Grote delen van de grot komen bij nat weer tot bijna 20 meter hoog onder
water te staan!
Tussen haakjes, die modder is extreem
agressief voor alle metalen spullen (karabiners bv. ). Enkele voorbeelden
en foto's vind je hier.
De hoger gelegen, droge niveau's van de grot waren daarentegen dan weer
van een oogverblindende schoonheid. In combinatie met de onvoorstelbare
moddertoestanden die de progressie in de grot met zich meebracht, was het
exploreren van deze mooie zones, zonder ze te vervuilen, een bijna onmogelijke
opgave. Toch brachten we dit karwei tot een goed eind, mits
een ijzeren discipline die we onszelf oplegden. Ontelbare malen werd
het modderige speleopak en laarzen uitgetrokken en gingen wij letterlijk
en figuurlijk op (propere) kousevoeten verder.
 In
de modderige benedenverdieping konden wij, enkel bij zeer droog weer, doordringen
in een grote onderaardse rivier, die één van de grotere onderaardse rivieren
kan genoemd worden, met een debiet bij grote droogte van 80 liter per
seconde! Jammer genoeg versperde een sifon reeds na 50 m de weg!
De stelselmatige exploratie, gedurende de periode 1995 tot 1997, van
de Grotte des Emotions, was een fantastisch avontuur dat niemand
die erbij betrokken was, ooit zal vergeten.
Minstens 50 dagen werk werden besteed aan de exploratie, topografie en
bescherming van de grot.
De grot totaliseert nu 2000 m ontwikkeling
voor een diepte van 45 m.
DE DUIK VAN DE SIFON & HET ZWIJNENGAT
 In
september 1997 dook Luc Funcken in de modderige sifon, en tot ieders verbazing
was hij 10 minuten later terug met de melding "? continue". Luc herhaalde
de duik een paar weken later met een tweede duiker. Samen exploreerden ze
een ruim vervolg waarin ze een klim deden van een meter of 15 hoog.
Stroomafwaarts stopten ze voor een nieuwe klim (blokkenplatform).
De sifon bleek erg kort, slechts 5 meter maar. Echter hij was
nauw en er was veel stroming. Niets om vrij te duiken dus.
We besloten om gewoon naast de sifon te beginnen graven in de kleiwand.
Deze werkplaats werd al gauw het "Zwijnengat" gedoopt vanwege de
extreem modderige toestand (men staat er tot aan de dijen in het water!).
Na aldus twee meter te hebben gegraven, stuitten we op de massieve rots.
Boormachine en krachtig spul namen de plaats in van schop en pioche.
Echter de werken aan het Zwijnengat verliepen
bijzonder moeilijk. De tocht naar die plek was zeer zwaar, geploeter met
heel zware kitzakken, loodaccus en boormachines, doorheen ultramodderige
galerijen met een zeer hoog CO2 gehalte, dat het ademen zeer
bemoeilijkte. Dit met de voortdurende vrees geblokkeerd te geraken
door het water: aan het begin van de "Galerie Horrible" dient men
een voute-mouillante te passeren, die zich bij de minste regenval kan afsluiten.
Het feit dat de hele zone erachter tot wel 10 meter hoog onder water
kwam te staan, maakte de zaak er niet geruststellender op.
Maar zelfs al kozen wij voor onze tochten uitsluitend
droge zomerdagen met stabiel weer, dan nog bleek in één op de twee gevallen
dat het Zwijnengat onder water stond omdat de sifon wat hoger stond dan
normaal, en we dus onze hele tocht voor niks hadden gemaakt.
Desondanks bleven in de periode 1997-2001 de pogingen
verder gaan. Maar niemand die er nog echt in geloofde. Het was ook
zo hoog gegrepen: we moesten een tunnel maken doorheen minstens 3 meter
massieve rots. En we waren helemaal niet zeker van de richting van de sifon!
15 November 2003: DE SIFON VOORBIJ!
In de herfst van 2003 kreeg ik het plots in mijn hoofd
om weer naar het Zwijnengat te gaan. We zaten nog in de nasleep van
de grootste hittegolf en droogteperiode sinds meer dan 25 jaar.
Het was rustig en stabiel herfstweer. Op twee weken tijd trok ik verschillende
keren naar daar achter, samen met Peter. We hadden nu de beschikking over
zeer effici?t "desobstructiespul". We vorderden zeer langzaam,
maar zeker. Maar het was overduidelijk nog een kwestie van maanden.
De derde keer kon Peter niet mee, doch mijn gelegenheidscompagnons Marcel,
Tjerk en Martijn van Speleo Nederland wilden mij graag vergezellen. En het
ongelooflijke gebeurde: bij het ruimen van het puin merkten we een kleistop
op. Een goed gemikte "steek" met een plantenschopje en ik zag een zwart
gat, zo groot als mijn vuist. Ik riep erin... een echo was hoorbaar. Slechts
luttele ogenblikken later was de opening groot genoeg. De sifon was gepasseerd.
Euforisch exploreerden we zowat 75 meter aan grote hoge galerijen
(reeds gedeeltelijk gezien door de duikers in 1997) waarin de rivier stroomde.
Echter, het lijkt alsof we vrij snel weer op een sifon zullen botsen.
Mogelijk begint het hele verhaal dan weer opnieuw. Maar één ding is zeker:
we zitten vlakbij een grote, geologische breuk die als een zaagsnede door
de kalksteenlagen, wel twee kilometer ver loopt, pal in de richting van
de resurgentie. Van zodra we in die breuk geraken, is alles mogelijk!
BESCHERMING VAN DE GROT
Klassement:
Gezien de grote mineralogische rijkdom van deze grot, werd een dossier ingediend
om ze te klasseren als zijnde "Grot van Wetenschappelijk Belang"
(Ministerieel besluit van 7/3/2000). Dit is intussen een feit; evenals een
klassering in het kader van het RAMSAR-project, een wereldwijde conventie
ter bescherming van wetlands (Belgisch Staatsblad, 23/10/2003). Een
beetje vergezocht, de Grotte des Emotions heeft eenzelfde statuut als pakweg
het Tjaadmeer, de Everglades of het Zwin. Maar wees gerust, van ons kwam
het idee niet! Tenslotte heeft de grot een Natura 2000 statuut.
In de grot zijn alle geconcretioneerde zones voorzien
van een discrete balisage. Hierin zijn vele, vele dagen werk gekropen.
Echter, de mooiste zalen van de grot kunnen enkel worden bezocht mits in
achtname van draconische maatregelen. Een bezoek aan deze plaatsen vereist
een grondige voorbereiding, een tweede set kledij, verlichting enz, zijn
onmisbaar: van zodra men 20 meter in de grot heeft afgelegd hangt men immers
al vol modder.
De ingang van de grot is afgesloten met drie opeenvolgende
deuren...
Bezoek van de grot:
Het grootste plezier voor een speleoloog is een nieuwe
grot (of een stuk ervan) ontdekken. Het tweede grootste plezier is het
kunnen tonen van de ontdekking aan andere speleologen. SC Avalon
heeft er altijd een punt van gemaakt om haar ontdekkingen te kunnen tonen
aan anderen. Systeem van Bretaye, Weron-Dellieux, Contrastes, Bois de Waerimont...
kunnen allen bezocht worden en/of wij leiden jullie daar met genoegen rond.
In het geval van de Emotions echter, stonden wij voor
een zware keuze. De grot was enerzijds zo fragiel, anderzijds zo barbaars
modderig. Het is ongetwijfeld de modderigste Belgische grot. En zou
het uberhaupt zin hebben, een groep van meer dan 2 personen is in de geconcretioneerde
zones toch niet mogelijk. Er is veel over gepraat binnen de club en wij
hebben er anderen mensen in rondgeleid om hun oordeel te kennen (o.m. de
voorzitter van de Commissie Karstbescherming). Alles objectief
beschouwd luidt het oordeel: het is onmogelijk deze grot, of beter gezegd
de geconcretioneerde zones ervan, te bezoeken zonder dat dit een groot
risico inhoudt voor haar schoonheid. Daarenboven gelden
sowieso restricties vanwege de intussen 3 offici?e klasseringsstatuten
die deze grot heeft.
Vandaar dat we tot onze grote spijt moeten zeggen:
de grot kan niet bezocht worden. Wij hopen dat u samen met
ons inziet dat het welzijn van de grot in deze kwestie het belangrijkste
is.
Wij verwijzen je graag naar onze
fotogalerij van de "Grotte
des Emotions".
Hier nog een link naar een artikel
dat in Spelerpes verscheen in 2008.
TIP: onze website heeft een zeer ruime sectie
over grotbescherming
Hieronder een 3-D topo van de Grotte des Emotions (gemaakt met
Compass CaveX)
|
